1. Bayram gezmesinde şekeri abartan kız
2. Markette bayram eden çift
3. Misafir çikolatasını gömen adam
4. Kendi yaptığı tatlıları yiyen nine
5. Şekerleme yemekten nefes alamayan genç
6. Göbeği kıyafetlerine sığmayan baba
Bayram tatilinde gördükleri güzel yemeklere dayanamayarak ipin ucunu kaçıran bu insanların kiloları nasıl oldu. Peki sadece kiloya bakmak sizce yeterli gelir mi? Pek çok araştırma sadece kilo değişimine bakmanın yetersiz kaldığını, mutlaka vücut yağ yüzdesindeki değişiminin bilinmesi gerektiğini söylüyor. Gelin nedenlerine birlikte bakalım, profesyonel vücut analizi cihazı kullanan bir diyetisyenden mutlaka yardım alalım.
Baskül yetmez, vücut analizi gerekir!
Beden kitle indeksi, yetişkinlerde ağırlık ve boya bağlı olarak antropometrik özellikleri tanımlamak ve bunları sınıflandırmak için kullanılan bir yöntemdir. Genel olarak kişinin şişmanlığının derecelendirilmesinde kullanılır ve çeşitli sağlık sorunları için risk faktörü olarak belirleyicidir (1).
Ancak BKİ vücut yağ yüzdesini belirlemede etkili değildir. Ayrıca farklı vücut bölgelerindeki yağ yüzdeleri ile ilgili de bilgi vermez (1,2). Empedans kullanılarak ölçülen vücut yağ yüzdesinin, obezitenin daha iyi bir ölçüsü olarak giderek daha fazla savunulmaktadır (2).
Vücut yağının dağılımı, kardiyovasküler hastalıklar, bazı kanser türleri, metabolik bozukluklar ve prematüre ölümlerinin belirleyicisidir. Kadınlar ve erkeklerin yağ depolarında cinsiyete bağlı farklılıklar vardır. Kadınlarda erkeklere göre abdominal deri altı (subkutan) yağlanma daha fazlayken intra-abdominal yağ depoları daha azdır (3).
Vücut yağ kütlesi, esansiyel ve depo yağlar olmak üzere iki bölümden oluşur. Esansiyel yağlar kemik iliğinde, kalpte, akciğerlerde, karaciğerde, böbreklerde, bağırsaklarda, dalakta, kaslarda ve yağdan zengin merkezi sinir sisteminde depolanan yağları içermektedir. Normal fizyolojik işlevlerin gerçekleştirilmesi için vücudun bu yağlara ihtiyacı vardır. Kadınlar bunlara ek olarak cinsiyete özgü meme bezlerinde ve üreme organlarını çevreleyen pelvik bölgelersinde ekstra esansiyel yağ bulundururlar. Kadınlarda esansiyel yağ miktarı erkeklerden üç kat daha fazladır (4).
Yetişkinlerde ideal yağ oranı nedir?
BKİ'nin 25-29 kg/m² arasında olması aşırı kiloluluk olarak kabul edilir. BKİ≥30 kg/m² olması ise kadın ve erkek için obezite olarak kabul edilir (1,3). Araştırma sonuçlarına göre vücut yağ yüzdesinin erkekler için %25'ten fazla olması şişmanlık, %20-25 arasında olması ise hafif şişmanlık olarak belirlenmiştir. Kadınlarda ise bu değerler şişmanlık için %30, hafif şişmanlık için ise %25-30'dur (4). Yapılan bir çalışmada BKİ'si 25 kg/m² olan erkeklerde yağ yüzdesi %14-35 arasında, kadınlarda ise %26-43 arasında değişmektedir. Böylece obeziteyi tanımlamak için vücut yağ yüzdesinin kullanılması, BKİ'ye göre normal olarak değerlendirilen bireylerin zayıf, kilolu ya da aşırı kilolu olabileceğini göstermektedir (1). Vücut yağ yüzdesinin yaşa ve vücut bileşimine göre sınıflandırılması Tablo 1 ve Tablo 2'de gösterilmiştir (5).
Yağ yüzdesine göre vücut bileşimi sınıflandırması
Tablo 1. Erkek
Tablo 2. Kadın
Kaynaklar
- Nuttall, Frank Q. "Body mass index: obesity, BMI, and health: a critical review." Nutrition today 50.3 (2015): 117.
- Myint, Phyo Kyaw, et al. "Body fat percentage, body mass index and waist-to-hip ratio as predictors of mortality and cardiovascular disease." Heart 100.20 (2014): 1613-1619.
- Peltz, Gerson, et al. "The role of fat mass index in determining obesity." American Journal of Human Biology 22.5 (2010): 639-647.
- Her Yönüyle Obezite; Önleme ve Tedavi Yöntemleri, Türkiye Diyetisyenler Derneği Yayını.
- II. Obezite Diyetisyenliği Kursu, 2-5 Ekim 2013, Ankara.
Taglar: #tartı #yağoranı #kadınyağoranı #erkekyağoranı #yağyüzdesi #vücutyağoranı #vücutanalizi #tartımedikal
Haberi Yapan: Diyetisyen Dünyası Editörü
Tarih: 18.06.2018
Kaynak: Tartı Medikal aracılığı ile