Bilim insanları,bireylerin son elli yılda şişmanlamalarının suçlusunun çevre olduğunu düşünüyor. BMJ Dergisi yazarları anne karnından ölünceye kadar obezogenik bir ortamın ideal olmayan vücut kitle indeksine sahip olmamıza neden olduğunu belirtiyorlar.
Bazı kişilerde sağlıklı alışkanlıkların benimsenmesi daha zor
Norveç Bilim ve Teknoloji Üniversitesi Halk Sağlığı ve Hemşireliği Bölümü'nde çalışan Maria BRANDKVIST , bazı insanların obeziteye olan genetik yatkınlığının daha fazla olduğunu, bu durumunsağlıklı bir yaşam tarzını benimsememizi zorlaştırdığını söyledi. BRANDKVIST'e göre genetik yatkınlığımızı değiştiremeyiz fakat yaşadığımız çevreyi değiştirmemiz mümkün. Araştırmacılar toksinlerin ve ikroplarında obezite üzerine etkisi olabileceğini söylediler.
Yaşadığımız çevre obezite oranımızı etkiliyor
Obezite 1975 yılından itibaren 3 kat arttı! Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre obez kişilerin sayısı 2016'da 650 milyon fazla. Obezitenin hızla artmasının ardındaki sebepleri bulmak için Norveç'teki bilim insanları 1963-2008 yılları arasında 13-80 yaş aralığındaki 118,959 kişiden toplanan verileri değerlendirdiler. Nord Trøndelag Sağlık çalışmasında katılanların; yaşam tarzı, tansiyonu, genel sağlık durumu, kilosu ve boyu arasındaki ilişkiyi gösteren beden kitle indeksine bakıldı. Bunu dışında da 71.860 kişinin geni incelendi. Araştırmacılar 1990-2000 yılları arasında BKİ değerlerinin arttığını gözlemlediler. 1960'larda genetik olarak yüksek riskte bulunan erkekler ve düşük riskte olan erkeklerin vücut kitle indeksi arasında 1,2kg/m2 kadar fark varken 2000'li yıllarda bu fark 2,09kg/m2 oldu. Kadınlarda ise aynı yıllarda bu fark 1,77kg/m2 iken 2,58kg/m2 yükseldi.Çalışma gözlemsel olduğundan, bilim adamları obezitedeki bu artışa kesin bir neden bulamadılar. Bilim insanları yüksek vücut kitle indeksinin genetikle ilişkili obezojenik ortamla alakalı olabileceğini düşündüler. Gereğinden fazla besin tüketimi ve az hareketin obeziteyi hızlandırdığını, temel nedenin, küreselleşme, sanayileşme ve toplumsal, ekonomik, kültürel, politik sebepler olabileceğini belirttiler. Bulgular PLOS Genetik dergisinde yayınlandı
Sağlıksız yiyecekler bulmak çok daha kolay
Maria BRANDKVIST'e göre obeziteye genetik yatkınlığı olan kişilerin sağlıksız beslenme sonucu daha fazla kilo alabilirler. 1960'lı yıllara göre daha fazla sağlıksız atıştırmalığa kolay yoldan ulaşma imkanı bu süreci hızlandırabilir. Fakat obezejenik ortamın değiştirilmesi obezitenin azalmasına katkı sağlayabilir. Dr. Jo LEWIS obezitenin sağlıksız beslenme, az fiziksel aktivite ve obezojenik çevreden kaynaklandığını söylüyor. Bazı insanların zayıf kalmaya, bazılarının obeziteye daha yatkın olduğunu, bunun kalıtsal faktörlerle ilişkili olduğunu söyledi. Kalıtsal faktörlerin obeziteyi %40 ila %70'e kadar etkileyebildiğini söyledi.
Karşıt ve destekleyici düşünceler mevcut
Bu çalışmada yer almayan Clare LLEWELLYN ise yapılan çalışmada çevre faktörünün incelenmemesinden dolayı verilerin açıklayıcı olmadığını belirtti. Obezojenik ortamın hangi faktörünün obeziteye genetik yatkınlığı olan kişilerin daha hızlı kilo almasını sağladığının araştırılması gerektiğini söyledi. Yine çalışmada yer almayan Profesör John WILDING ise obezitenin irade düşüklüğüne bağlı olduğunu düşündüğünü söyledi. Son zamanlarda artan obezitenin genetik yatkınlık ve çevrenin etkisi olduğunu, genetiğin değiştirilemeyeceğini ama fiziksel aktivite ve gıda alımını değiştirmenin bu hastalıkla mücadelede önemli olduğunu söyledi. WILDING, obezitenin bir yaşam tarzı seçimi olmadığını, bu çalışmanın kişilerin sağlıklı seçimler yapması için çevreyi nasıl değiştirebileceğimiz konusunda yeni tartışmalar yaratabileceğini ekledi.
Taglar: #obezite #obez #kilo #şişmanlık #bedenkitleindeksi #araştırma #bilim #research #obezojenik #çevre #genetik #gen #genom #fizikselaktivite
Haberi Yapan: Diyetisyen Dünyası Editörü
Tarih: 17.07.2019
Kaynak: Newsweek