Laktoz intoleransı, süt şekeri olan laktozun sindirilmesindeki yetersizliktir. Asya ve Avrupa ırklarındadaha sık görülür. Laktoz intoleransı genellikle hastaların kendi geri bildirimleri ile ölçüldüğü için sıklık konusunda yanıltızı veriler olmakla birlikte Türkye'deki prevalansı %70-80 olarak bildirilmektedir.
Laktoz intoleransının nedenleri nedir?
Laktoz intoleransı ince bağırsak hücrelerinin doğal olarak ürettiği laktaz enziminin eksikliği sonucu oluşur. Sütle alınan laktozu sindirmeye yetecek kadar laktaz yoksa genellikle kişiyi rahatsız edici bazı bulgular ortaya çıkar.
Laktoz intoleransının bulguları
Bulgular laktoz içeren besin yenmesi ya da içilmesinden 30 dakika ile 2saat sonra başlar. Semptomların ortaya çıkması alınan laktoz miktarına, laktozlu yiyecekler ile birlikte tüketilen diğer besinlere, mide boşalma hızına, bağırsak mikrobiyatasına bağlıdır.
- Mide bulantısı
- Bağırsakta gaz oluşumu
- İshal - sulu ve fazla dışkılama ve ardından kabızlık
- Şişkinlik
- Ağrı - sancı
- Baş dönmesi (nadir)
- Hafıza bozukluğu (nadir)
- Alerji (nadir)
Laktoz intoleransı tanısı nasıl konulur?
İnce bağırsak biyopsisi : Doğrudan laktaz enzim aktivitesinin değerlendirilmesine dayanır. Uygulanması çok zordur. En doğru sonuç veren yöntemdir.
Laktoz tolerans testi : 50 gram laktoz alımından sonra kan glikozundan maksimum 20 mg/dl artış veya idrar galaktoz düzeylerine bakılır.
Hidrojen nefes testi: 50 gram laktoz alımının ardından nefesteki hidrojen miktarını ölçer. Normalde nefeste hidrojen tespit edilemez. Fakat sindirilmemiş laktaz kolondaki bakteriler tarafından çeşitli gazların oluşumuna neden olur. Hidrojen bu gazlardan birisidir. Hidrojen bağırsaklardan emilir. Kan akımıyla akciğere taşınır ve solukladışarı verilir. Bu test laktoz içeren bir sıvı içildikten sonra nefeste hidrojen gazı ölçmeye dayanır.
Küçük bebeklerde laktoz intoleransı düşünüldüğünde inek sütü yerine özel formüllü (laktozsuz) mamalar önerilerek bulguların gerileyip gerilemediğinin izlenmesi bir tanı yaklaşımı olabilir. Sütünkesilmesi veya laktozsuz süt önerilerek belirtilerin izlenmesi daha büyük çocuklar için de geçerli bir tanı yöntemidir.
Laktoz intoleransı tedavisi
En etkin tedavi şekli diyetten laktoz içeren ürünleri çıkarmaktır. Bu durumda Kalsiyum, Fosfor ve vitamin eksiklikleri görülebilir. Bu yüzden çok küçük miktardaki laktoza reaksiyon verenler veya laktoz içeren besin alımını kontrol etmede sorun yaşayanlar için laktaz tabletleri veya damlaları kullanabilir.
Süt ve süt ürünlerinin tüketiminden24 saat önce eklenen laktaz enziminin uygulanması pratik bir yöntem olmadığından bireyler tarafından çok fazla kabul görülmemektedir. Tabletler süt tüketiminden hemen önce çiğnenebilir.
Ne kadar laktoz ?
Primer laktoz intoleransında laktoz içeren her besini diyetten çıkarmak doğru olacaktır. Sekonder laktoz intoleransında kişilerin 12 gram altındaki laktozu tolera edebildiği gösterilmiş. Sekonder laktoz intoleransının şiddetli olduğu durumlarda da laktozsuz diyet uygulanmalıdır.
Sütün ana ve ara öğünler ile başka besinlerin yanında tüketildiğinde 15 grama kadar tolere edilmiştir.
18 gramlık bir laktoz alımında semptomlar ortaya çıkmış.
24 gramlık laktoz alımıyla ciddi semptomlar görülmüştür.
Hangi besinler ne kadar laktoz içerir?
200 ml İnek Sütü (tam yağlı) 9,6 gram laktoz
200 ml İnek Sütü (yağsız) 10 gram laktoz
200 ml Laktozsuz Süt 0,2 gram Laktoz
200 gram Sütlaç 5,8 gram laktoz
3 top dondurma 3 gram laktoz
100 gram Yoğurt 3 gram laktoz
200 ml Kefir 9,6 gram laktoz
30 gram Labne peyniri 0,8 gram laktoz
30 gram Ezine peyniri 0 gram laktoz
12 gram laktoz içeren besinler;
- 1 su bardağı yağsız süt
- 3 top dondurma + 1 su bardağı kefir
- 1 kase yoğurt + 1 su bardağı kefir + 1 yemek kaşığı labne
- 1 kase sütlü tatlı + 1 kase yoğurt + 1/2 su bardağı kefir
Kaynaklar ;
Güncel Gastroentoloji
Pediatrik Gastroentoloji
Taglar: #laktoz #laktaz #enzim #süt #yoğurt #kefir #peynir #laktozintoleransı #intolerans #sindirememe #sindirim #bağırsak #gastroentoloji #pediatri #test #tanı #teşhis #liteşhis #tedavi #prevalans #karbonhidrat #sütşekeri
Haberi Yapan: Diyetisyen Dünyası Editörü
Tarih: 13.09.2019
Kaynak: Derleme Haber